全国重点文物保护单位---烟台 福建会馆
烟台因海而兴,城市里能听见海浪的声音,闻见海草的味道。滨海城市里,都有一座供奉海神娘娘的宫殿,就是吾人熟知的天后宫,也称妈祖庙,烟台也不例外。
天后信仰始于福建,因此全国各地的天后宫大多也是福建船帮商贾集资修造而成。烟台之天后宫官称福建会馆,清光绪十年(1884)至三十二年(1906)由福建商贾船帮聚资建造,工程繁巨。是1996年11月公布的第四批全国重点文物保护单位。
烟台福建会馆红墙蓝瓦,南临城市主干道。
南门平时不开放,但这没关系。福建会馆主入口在北面,是一座坐南面北的古建筑群。
先远观大殿,这其实是会馆等级最高的建筑,歇山重檐,正脊脊端为金黄的行龙,飞檐上翘,灵动欲飞。
博脊侧面有艳丽繁复的瓷板画,皆是各色人物、花卉、历史故事和神话传说。
这样明丽的铺陈写意,确是东南沿海建筑的风范。能够在烟台看看如此原汁原味的闽派建筑,实属难得。
螃蟹、马、男士。
梅花、女子。
雀替、插栱均镂空细刻。
沿围墙来到北门,是一座开阔的广场空间。倒座戏台背面实墙兼做围墙,戏台正中和两侧耳殿共开三座门。游人可从这里进入。
广场中间立一座雕像,妈祖女神手举灯塔,足踏波浪,照亮大海上的行舟。
让我们先来了解一下天后妈祖,她在中国沿海地区受到广泛推崇。妈祖本名林默,生于宋建隆元年(960),雍熙四年辞世,年二十八岁。妈祖生前聪明善良,通晓医术,预知天文地理,又经常救助遇难船舶,受到人们的爱戴敬重,被称为“神女”。去世后,传说她升天成仙,身着红装飞行海上,救助呼救之人。于是逐渐成为莆田沿海民间的保护神。妈祖信仰虽然来自民间,其影响却深远,逐渐受到历代皇朝的重视。封号自宋代“夫人”、“妃”,元代“天妃”,明代“圣妃”、“元君”;直至清康熙时被晋封为“天后”,道光时晋封为“天上圣母”,最终确立了天后作为“海神女神”至高无上的地位。
进入会馆,是倒座戏楼。
撩檐槫下挂画板,间隔以垂花柱,柱身伸出云头、花卉。
垂柱间以镂空画板连接。
梁身施以彩绘,为包袱人物故事图案。
戏台为“凸”字形,前台三面开敞,背靠单檐硬山平房,蓝琉璃覆顶。
戏台正对山门。山门更像是座峭拔挺立的牌楼,彰显华丽和尊贵,这可能是闽派庙宇的一贯作风。
正脊两端立“二龙戏珠”。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
山门中间为三间高起的宫殿样式,两端接耳殿。飞檐翘角,亭台楼阁。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
“境拟大罗”,为石刻鎏金篆字,位于耳门门楣。对应的另外一边是“仙霞缥缈”。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
狮形撑斗是山门最浓墨重彩的符号,圆雕饱满,狮子摞狮,上列人物、宝塔、白象等图案。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
次间垂柱耍头是一位力士头顶横卧的图案。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
垂柱和檐柱间有劄牵式样的“穿”,造型柔美。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
石刻,刘海戏金蟾。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
山门脊槫下明间中部为门,两边用石制花板封堵,花板中间为镂空的波浪纹。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
次间略窄,中间板门,两旁石刻精妙。门头石楣,石刻门簪,颇为传神。此处楹联:俎豆荐他乡,何异明禋修故里;灵神周寰海,依然宝炬济同人。此联意为,在他乡崇奉天后无异于在故里祭祀,天后神灵广布寰海,像火炬给人以光明和希望。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
明间前后檐柱,为蟠龙柱,极尽华贵。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
蟠龙柱是山门最为耀眼的细节,龙跃于渊,凤栖于梧,物有所归。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
脊槫下为搁架斗栱,栱眼用弧形花板联系。正中竖匾,题字:天后行宫。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
次间坐斗刻花,下部门簪石刻戏剧人物。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
明间坐斗刻狮子,撑栱刻人物。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
山门其实是会馆第二道门,气势恢宏,崇楼杰构。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
南立面为背面。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
次间搁架梁,双层,每层两攒斗栱。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
明间搁架梁,双层,每层四攒斗栱。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
垂柱下,有花篮、莲花。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
花篮位于明间的雀替下,方寸之间精雕细镂,不厌其烦。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
花篮上方的柱身刻着凤凰于飞。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
正面朝北,明间八扇隔扇门,门楣上悬横匾:天后圣母殿。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
博脊上依然是工整细腻的瓷板花鸟人物画。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
垂脊头立一座四面空虚的小亭,这是闽派建筑的特点。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
上檐下柱头用插栱,出一跳,托撩檐槫。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
明间檐柱间雀替带垂花柱。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
梢间雀替。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
轩梁上置两攒狮子斗栱,下部花板是海王殿。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
坐斗刻龙虎图案。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
狮子坐斗。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
花板上的战争场面近乎雷同,皆是旌旗招展,刀剑如林,战马嘶鸣。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
五抹头隔扇。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
五抹头隔扇。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
大殿内供奉天后和她的牌位,上书:敕封护国庇民天后圣母元君神位。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
前部廊轩。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
主跨为七架梁,下面两条穿插枋。七架梁上立两个童柱托五架梁,五架梁托三架梁,三架梁上童柱托脊檩。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
柱础。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
大殿的后檐木刻呈现出与前檐不同的艺术境界,以花卉、祥禽瑞兽为主,完全是温馨和谐的场面。这座大斗刻着温顺的羊,象征吉祥如意。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
花开富贵。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
花卉。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
大象坐斗。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
大殿北立面。正脊两端呈反向弧线翘起,檐角上展,纤如竹笋。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
榕嵩荷神庥,喜海不扬波,奠兹远贾;芝罘崇庙祀,愿慈云永驻,济我同舟。
潮馆近为邻,作庙后先隆俎豆; 曹碑同此孝,惟神功德普寰瀛。
![](http://n4.ikafan.com/assetsj/blank.gif)
画家笔下的福建会馆一角,应是大殿和厢房间的走道。